در دادگستری ایران، دعاوی به دو دسته حقوقی و کیفری تقسیم می‌شوند. دعاوی حقوقی شامل دعاوی مالی و حقوقی می‌باشند، و دعاوی فک رهن جزء دعاوی حقوقی هستند. این دعاوی ممکن است مربوط به اموال امنقول (مانند خودرو) یا غیرمنقول (مثل زمین و ملک) باشند.
در حال حاضر، وکلای حرفه‌ای به جای پذیرش دعاوی به صورت عام، به دنبال تخصص و تمرکز در یک یا دو حوزه خاص می‌باشند. یکی از حوزه‌های تخصصی وکلا، دعاوی فک رهن می‌باشد. وکیل فک رهن به عنوان وکیل پایه یک دادگستری، با تحصیلات دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد یا دکترای تخصصی حقوق خصوصی، به تخصص و تمرکز خود در ارائه مشاوره‌های تخصصی در زمینه دعاوی فک رهن یا قبول وکالت در این دعاوی می‌پردازد.
فک رهن به معنای این است که در برخی مواقع، افراد ملک خود را به عنوان وثیقه در رهن می‌نهند، مثلاً با گذاشتن ملک به عنوان وثیقه در بانک به علت وام گرفتن. رهن دهنده به عنوان راهن و طرف دیگر به عنوان مرتهن شناخته می‌شوند.
برای انتقال ملک در رهن، ابتدا باید ملک از رهن خارج شود. این می‌تواند از طریق تسویه بدهی، رضایت شخص طلبکار، گذشت شخص طلبکار نسبت به طلب، یا حتی حذف مال مرهونه باشد.
دعوای فک رهن به دو صورت الف و ب تقسیم می‌شود. در صورت الف، دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی صورت می‌گیرد. در صورت ب، دعوای الزام به فک رهن به صورت مستقل اجرا می‌شود.
در دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی، معمولاً بین سازنده ملک و خریداران پیش فروش ایجاد می‌شود. در این حالت، سازنده از بانک وام می‌گیرد و سند ملک در رهن بانک قرار می‌گیرد. اگر فروشنده به تعهدات خود عمل نکند، امکان انتقال ملک وجود ندارد و سند در رهن بانک باقی می‌ماند. در این صورت، خریدار می‌تواند با طرح دعوای الزام به فک رهن و تنظیم سند رسمی از دادگاه خواست کند تا فروشنده را الزام به فک رهن کند.
در دعوای الزام به فک رهن به صورت مستقل، طلبکار ملزم است مال مرهونه را آزاد کند و در غیر این صورت راهن (مدیون) می‌تواند از طریق قانون حق خود را انجام دهد و با طرح دعوی الزام به فک رهن، حکم الزام به فک رهن را اخذ کند.
در صورتی که مال رهنی مال غیر منقول باشد، دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای الزام به فک رهن در دادگاه شهرستانی مشخص شده است. طلبکار باید اثبات کند که در پرونده عقد رهن صورت گرفته و او راهن و خوانده مرتهن است و اثبات حقانیت خود را برای انجام فک رهن ارائه دهد.
در مورد هزینه دادرسی دعوای الزام به فک رهن، در دعاوی مرتبط با اموال غیر منقول، هزینه دادرسی بر اساس ارزش منطقه‌ای املاک محاسبه می‌شود.
پس از قطعیت حکم، مدیون ملزم به پرداخت طلب مرتهن است و پس از انجام فک رهن و به خریدار منتقل می‌کند. در صورت عدم همکاری راهن، مراحل توقیف و فروش اموال راهن تعهدات را انجام می‌دهد.
- دسته بندی:
- وکیل